پاسخ به یک شبهه دیگه

می‌گویند: در قرآن (سوره النساء آیه 43) فرموده است که در حال مستی به نماز نایستید، پس می‌توان در اوقات دیگر شراب نوشید و حتی مست شد! پاسخ چیست؟

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى‏ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُون‏ ...» (النساء – 43)
ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، در حال مستى به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه مى‏گویید ...

بدیهی است که تولید کنندگان این شبهه، هیچ اعتقاد و باوری نسبت به اسلام، قرآن و حلال و حرام آن ندارند، بلکه مستمسکی برای ایجاد انحراف در میان مسلمانان یافته‌اند! و نیز پذیرندگان آن نیز دست کم از آیات قرآنی بی‌اطلاع هستند، پس چرا باید این چنین با جرأت تفسیر به رأی کرده و حکم دهند؟! این نوع از قضاوت‌ها و حکم دادن‌ها، نوعی تهمت و دروغ بستن به خدا، رسول (ص) و قرآن کریم است!

اما در پاسخ لازم است به نکات ذیل دقت فرمایید:

الف – اگر چه واژه‌ی «سکاریٰ» به معنای مستی نیز به کار می‌رود، اما معنای خواب‌آلودگی، چرت و هر گونه غفلت از خود و عدم تمرکز عقلی را هم شامل می‌گردد، لذا الزامی ندارد که مقصود آیه حتماً محدود به مستی از شراب باشد. به همین دلیل برخی از مفسرین در ذیل این آیه به روایت ذیل استناد نموده‌اند:
«زراره از امام باقر (ع) روایت کرده که فرمود: هنگامى که کسالت و چرت بر تو مسلط است و یا شکمت سنگین شده به نماز نایست، زیرا بیم آن هست که در آن حال دچار نفاق شوى، (خداى نخواسته با خود بگویى چه کسى حال دارد برخیزد نماز بخواند، و یا آرزو کنى اى کاش نماز واجب نمى‏بود، و از این قبیل تصورات منافقانه)، براى این که خداى تعالى مؤمنین را نهى کرد از این که در حال سکارى به نماز بایستند، و منظورش از حالت سکارى، حالتى است که خواب بر آدمى مسلط شده باشد» (تفسیر عیاشى ج 1 ص 242 حدیث 134)

اما، برخی دیگر گفته‌اند: هر چند اقامه‌ی نماز در حال چرت، خواب‌آلودگی و ... اشکال دارد و اساساً طبق آیه‌ی قرآن «کسالت (تنبلی) در نماز» از صفات منافقین است، ولی آیه به مستی از شراب دلالت دارد. مضاف بر این که مستی نیز خود نوعی چرت، خواب‌آلودگی و از خود بی‌ خودی را به همراه دارد، لذا آن مقصود را هم شامل می‌گردد.

ب – باید بدانیم که نوشیدن شراب و یا هر مست‌ کننده‌‌ی «مسکر» دیگری، چند سال بعد از بعثت به طور مطلق حرام شد. اما نماز از ابتدای دعوت واجب گردید. لذا دستور داده شد که در حالت مستی به نماز نایستید. چرا که در مقابل ذات اقدس الهی ایستاده‌اید و با او سخن می‌گویید و باید بفهمید که چه می‌گویید‍!

ج – آیات قرآن مبنی بر حرام بودن نوشیدن شراب یا هر مست کننده‌ی دیگری، منحصر به این یک آیه نیست که این ابهام را به وجود آورد که شاید نوشیدن شراب و مستی در غیر وقت نماز جایز است! بلکه حرمت نوشیدن شراب در آیات دیگر به صراحت بیان شده است:

«یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما ...» (البقره - 219)

ترجمه: در باره شراب و قمار از تو سؤال مى‏کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگى است و منافعى (از نظر مادى) براى مردم در بردارد (ولى) گناه آنها از نفعشان بیشتر است... .

«إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» (المائده - 91)

ترجمه: شیطان مى‏خواهد به وسیله‌ی شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهى اکید،) خوددارى خواهید کرد؟!

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (المائده - 90)

ترجمه: اى کسانى که ایمان آورده‏اید! شراب و قمار و بت‌ها و ازلام [نوعى بخت‏آزمایى‏]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دورى کنید تا رستگار شوید.

پس، مشخص شد که خداوند متعال و حکیم در قرآن کریم، شراب را مضر، گناه بزرگ، عامل اختلاف و دشمنی، عملی شیطانی و ... برشمرده و به صورت اکید از آن نهی فرموده است و فلاح و رستگاری را مستلزم دوری از شراب، قمار، بت‌پرستی و شرط‌بندی [و سایر معاصی و کبایر که در آیات دیگر بیان گردیده] بر شمرده است.